Dat je voor componenten met interessante techniek, mooi design en klinkend als een klok soms niet ver hoeft te reizen is door de heren van SPL-audio op overtuigende wijze gedemonstreerd.
SPL-audio, gezeteld in Niederkrüchten (NRW), vlak over de Duitse grens bij Roermond, is in 1983 opgericht door Hermann Gier en Wolfgang Neumann en heeft zich aanvankelijk enkel op de pro-audio markt gericht. In 2007 werd de eerste hoofdtelefoonversterker ontwikkeld, de Phonitor met het gepatenteerde 120V systeem. Deze hoofdtelefoonversterker werd uit noodzaak ontwikkeld. Wolfgang moest een album mixen, maar de slaapkamer van zijn dochtertje was boven de studio. Omdat hij niet tevreden was met het beschikbare aanbod tot dan toe, besloot hij dat een nieuwe techniek nodig was om de ervaring aan de ‘rim of the head’ te leveren. Dit was nodig omdat mixen op een hoofdtelefoon niet werkt als je het resultaat op speakers wil beluisteren. Neumann ontwikkelde een analoog filter om te kunnen compenseren voor de richtingsgevoeligheid van het geluid. Het bijzondere was dat alle onderdelen in de hoofdtelefoonversterker waren geïntegreerd, een unicum. Het bijzondere is dat het stereobeeld aangepast kan worden waarbij de ‘hoek’ van het stereobeeld breder of smaller gemaakt kan worden om zo een geluid te creëren dat veel dichter bij de speaker-ervaring ligt.
Bij de zoektocht naar informatie over de juiste instellingen voor dit aanpasbare stereobeeld, bleek dat de enig beschikbare informatie stamt uit 1943 afkomstig van Philips (de Boer, 1943). De informatie uit die publicatie is gebaseerd op een opname uit 1906. Er bleek geen standaard te zijn vastgelegd, dus dit betekende vrijheid, maar ook de noodzaak tot experimenteren.
De naam ‘Voltair’ is ontstaan na een bezoek aan een beurs in de VS. Daar kregen de heren van SPL te horen dat de naam 120V voor hun gepantenteerde techniek niet gebruikt kon worden in de VS omdat het teveel vragen zou oproepen; de netspanning in de VS bedraagt immers 110V. In het vliegtuig terug naar Duitsland zat Hermann te broeden op een nieuwe naam. Volt, volt. In het vliegtuig in de lucht. Air. En zo werd ‘Voltair’ geboren, de naam voor de 120V techniek.
De SPL-techniek Voltair was aanvankelijk lastig op te starten. Het was totaal anders dan andere beschikbare systemen. Het bleek echter een openbaring in pro-audio. De techniek is gebruikt in bekende studio’s zoals de Galaxy Studio in België. Toen Bob Ludwig lucht kreeg van de techniek wilde hij koste wat kost een SPL inrichting in zijn studio. De techniek was simpelweg uniek.
Omdat het slecht ging in de pro-audiowereld is SPL zich ook gaan richten op hifi. Om onderscheidend te zijn hebben ze gekozen voor een ander formaat dan de standaard 43cm en hebben ze gekozen voor dezelfde maatvoering als de Phonitor. De hele profi (professional fidelity) serie is in midi-vorm met superieure techniek uitgevoerd. Dit maakt dat de profi-serie makkelijk te integreren is in een interieur en dat de beruchte WAF zeer hoog ligt. De gedemonstreerde componenten zien er inderdaad werkelijk prachtig uit, zeker in satijnglans rood.
Voor de demo zijn de volgende componenten gebruikt:
- SPL S1200 eindversterker (2x 530W in 4 Ohm)
- SPL Phonos phonotrap
- SPL Diamond dac / voorversterker met word clock
- SPL Director streamer / voorversterker
- Miko’s Rega RP-8 met Nagaoka MP-200 MM element
- Roger’s Thiel CS3.7
Wat maakt de gebruikte componenten bijzonder?
De Phonos phonotrap maakt gebruik van de Douglas-Self techniek. Dit houdt in dat in plaats van een dikke condensator die langzaam laadt en ontlaadt is gekozen voor veel kleine condensatoren die veel sneller laden en ontladen. Daardoor klinkt de phonotrap ‘sneller’ en dus niet loom, traag of wollig. Daarnaast zijn alle koppel- en loadcondensatoren van het type styroflex, wat resulteert in een authentischer geluid.
De eindversterker levert een flink vermogen van 2x 530W in 4 Ohm en wordt gekoeld met ventilatoren. Normaliter is dat vloeken in de kerk, maar deze 6 ventilatoren draaien op een laag toerental waardoor ze bij vollast slechts 19dB produceren. Dit ligt onder het gemiddelde ruisniveau in een huis waardoor ze onhoorbaar zijn.
In de Diamond dac worden geen filters gebruikt omdat dit de pure klank van de NOS (non-oversampling) dac zou ‘vervuilen’. Het digitale signaal gaat direct naar de 120V sectie. Daarom is er enorm veel dynamiek. Omdat SPL zelf onvoldoende kennis in huis heeft om de digitale sectie te ontwikkelen, is gekozen om dit uit te besteden. De analoge trap is helemaal in huis ontwikkeld.
Het doel van SPL-audio is alles laten klinken zoals het is opgenomen. De componenten mag je niet horen.
En we hebben veel gehoord. Naast het zeer onderhoudende verhaal van Hermann hebben we veel muziek geluisterd. Helaas weigerde de Node streamer alweer dienst door netwerkproblemen. We hebben daarom geprobeerd met Qobuz rechtstreeks via usb vanaf de werklaptop van ondergetekende te spelen, maar de geluidskwaliteit liet zoveel te wensen over dat dit heel snel werd gestopt: het deed de prachtige set totaal geen recht. We hebben de rest van de avond geluisterd naar een bonte mix van muziek op vinyl en dat beviel érg goed.
De set speelde soeverein en met een prachtige rust. Er was meer dan voldoende detail hoorbaar en het was indrukwekkend hoe deze set de ruimte vulde met muziek. Want dat was wat er klonk muziek. Niet alles kwam even goed voor de dag, maar dat lag aan de opnamekwaliteit. Eric, Wichard en ondergetekende verzorgden om beurten de muziekkeuze. Al naar gelang de kwaliteit van de opname was dat wat we te horen kregen zeer indrukwekkend of gewoonweg meh als de opname niet van voldoende kwaliteit was. Een zeer eerlijke set dus. Indrukwekkend.
De Thiel’s van Roger zijn in staat tot het met gemak vullen van de ruimte en lieten daarbij een duidelijke klanksignatuur van de SPL-set horen: ze gaven duidelijk veel meer detail en fris hoog weer dan bij Roger thuis op zijn uit oa. Ayre voor- en eindversterker bestaande set. De match tussen de Thiel’s en de set van SPL viel soms prachtig op de plaats, maar het werd duidelijk dat het wat analytische karakter van de componenten van SPL niet perse de beste match zijn met de Thiel’s, daar is een hint van warmte echt een prettiger match. Dit natuurlijk geheel naar de bescheiden mening van ondergetekende.
Het was een zeer succesvolle avond. Goed verhaal, goede sfeer, mooie muziek op een prachtige set. Een avond waar gerust met plezier aan teruggedacht mag worden. Dat de tevredenheid niet alleen bij de aanwezige leden merkbaar was, bleek door de genereuze kortingscode die we na afloop van de clubavond mochten ontvangen van SPL-audio. Enkele leden hebben daar dankbaar gebruik van gemaakt. SPL-audio bedankt!
Tot slot wil ik Miko en Roger bedanken voor het ter beschikking stellen van hun apparatuur ten bate van de demo. Bedankt heren!
Tracklist:
- Joe Bonamassa – Sloe gin
- Tracy Chapman – Fast car
- Roxy Music – Avalon
- Michael Jackson – Beat it (mofi onestep)
- Martha Argerich – Fantasiestücke, Op. 12, Des Abends
- Maya Friedman – Hell I
- Scudaliza – Human
- Kings of Leon – Sex on fire
- Anette Askvik – Shine
- Crosby, Stills, Nash – Daylight again
- Dire Straits – Once upon a time in the west
- John Mayall – Room to move
- Malia – Celestial Fever
- Sting – The last ship
Vanzelfsprekend zijn de playlists op Spotify en Qobuz weer bijgewerkt.
Verslag: Sebastiaan van de Laar
