Deze maand beluisterden wij in de eerste plaats de Emotiva XMC-1 surround processor/preamp.
Bijzonder aan dit machientje is dat hij DIRAC roomcorrection ingebouwd heeft.
Het doel van de demo is/was, na het inmeten van de ruimte m.b.v. een door DIRAC geleverde meetmicrofoon, ons het verschil tussen spelen met- en zonder de roomcorrection laten horen.
Alleen een voorversterker maakt weinig muziek, er waren dus ook twee monoblokjes en een set speakers aanwezig. De monoblokjes zijn zelfbouw doosjes met daarin Hypex NCore400 en SMPS600 modules.
De beluisterde luidsprekers zijn van het Zweedse merk XTZ, type 99.38 MK-II om precies te zijn. Een drieweg speaker met een Chinese ribbon tweeter, SEAS excel 6.5” middentoner en en SEAS 10” side-firing woofer.
Roger Schuncken heeft ’t voor elkaar gekregen om de Emotiva XMC-1, die eigenlijk nog niet helemaal af is, speciaal voor onze clubavond toch uit Amerika te laten overvliegen. Knappe actie!
De surround processor is het lijdend voorwerp vanavond en dan vooral de ingenieuze roomcorrector die erin zit. E.e.a. staat in verbinding met servers in Zweden. De servers analyseren het met een meetmicrofoon gemeten geluid en sturen de juiste instellingen voor de DSP terug.
Omdat het nog een onaf product is krijg je een ‘vaste’ instelling uit Zweden, zelf klooien is er nog niet bij. In de nabije toekomst behoort dit wel tot de mogelijkheden.
In eerste instantie hadden we een groot gebrek aan laag. De side-firing woofers van de speakers stonden naar elkaar toe gericht. Met een kastje ertussen kan dat leuk werken, maar nu stonden ze elkaar tegen te werken. Omgedraaid en voilá, meer dan zat laag!
Het pièce de resistance van deze versterker is de DSP met DIRAC roomcorrector. Helaas kan ik daar redelijk kort over zijn; die deed met de huidige instellingen eigenlijk vooral af aan het geluid. Hoge tonen werden teveel versterkt, laag verloor body, ruimte tussen instrumenten en stemmen verdween. Het was alsof alle uitvoerenden vooraan tegen de baffle stond te dringen. Stereobeeld verdween en laag nam af. Ook was het uitklinken van tonen, vooral merkbaar bij solo pianostukken, geheel afwezig. Niet geheel onbegrijpelijk natuurlijk. Je probeert de klank (galm) van een ruimte tegen te gaan met zo’n roomcorrector. Blijkbaar was die zo overenthousiast dat ’t ook de galm in de opname weg nam.
Al snel werd besloten dat de set beter zijn kunnen liet horen zonder de room corrector.
We realiseren ons allemaal dat e.e.a. nog in een bèta stage is en dat het meten ook wel enige oefening en proberen vergt. Dat is ook één van de redenen dat Roger de XMC-1 heeft gekocht. Hij wil graag experimenteren met de instellingen en dat is natuurlijk ook een leuk iets. Als er iets moois uit komt ben ik ook heel benieuwd naar het resultaat.
Toen de DSP op non-actief werd gezet was iedereen het erover eens; deze set klinkt helemaal niet verkeerd! De speakers hebben een mooi doortekend middengebied en klinken opvallend open.
De side-firing woofer vindt niet altijd goed aansluiting met de middentoner, maar storend of lelijk is het nooit. Het ribbontweetertje neigt heel af en toe tot schreeuwen. Zo lang het volume redelijk laag blijft is dit geen issue. Je zet zo’n speaker normaal ook niet in een dergelijke zaal.
De eerste nummers werden nog gedraaid vanaf een Medion tablet die via HDMI aan de XMC-1 hing.
Na een tijdje werd geschakeld naar de aanwezige Oppo BD-speler. Deze had duidelijk een diepere stage, muzikalere laagweergave en een minder analytisch karakter dan de Medion. Wellicht is er een markt voor Audiofiele tablets!
Al met al leuk om te zien dat er steeds meer te ‘klooien’ valt met versterkers waarin DSP’s zitten.
Mogelijk is dat voor de toekomst, zeker voor surround-gebruik, nog heel erg zinvol.
Op dit moment lijkt het echter nog in de kinderschoenen te staan, dat merkten we ook bij een eerdere demo waarbij een DSP set-up werd gedemonstreerd. Ondanks de logische voordelen van een DSP, lijkt het erop dat een set zonder dergelijke zaken in ’t signaalpad, net wat meer muziek maakt.
Gebruikte apparatuur:
Voorversterker/surround processor: Emotiva XMC-1
Eindversterkers: Zelfbouw klasse D met Hypex modules NCore400 en SMPS600:
Luidsprekers: XTZ 99.38 mkII
Bronnen: Medion tablet en Oppo BDP-103 bluray-speler, via HDMI
Muziek:
Laurence Juber - Guitar Noir
Daft Punk Ft. Pharrell Williams - Get Lucky
Queen – Innuendo
Mike Oldfield - Amarok X-Track
Hugh Masekela - Stimela (The Coal Train Live)
Tangerine Dream - White Eagle
The Eagles - Hotel California
Jeff Wayne - The Eve of the War
Depeche Mode - Precious
Reactie Roger Schuncken:
Zelf heb ik de demoavond met mixed feelings ervaren. Toen ik de eerste klanken met DIRAC aan hoorde schrok ik zelf. Het klonk meer naar een draagbare boomboxje van 4 tientjes dan naar een kwalitatief goede hifi installatie, geen laag en teveel hoog... Wat heb ik ervan geleerd:
1] Introduceer niet teveel nieuwigheden. Achteraf gezien had ik de medion laptop, aangesloten op de USB ingang van de XMC-1, helemaal niet moeten gebruiken. Thuis maak ik daar ook geen gebruik van, mijn mediacenter PC alsmede de OPPO BDP103 zijn via HDMI aangesloten. Ik had gewoon mijn muziek vanaf een USB stick op de OPPO moeten afspelen. Véél eenvoudiger.
2] Het goed inregelen van room correctie systeem vergt tijd en ervaring. Juiste meetposities zijn belangrijk en als het niet goed is opnieuw meten op aangepaste posities. Helaas was de tijd op de demoavond niet mogelijk om het geheel opnieuw inmeten. Achteraf zie ik het inmeten als "one lucky shot" en helaas was deze mis.... Een slecht resultaat is mogelijk ook te wijten dat de "Light Edition" versie van de software (de "Full Edition" voor 99$ is helaas nog niet te koop). Ten eerste heb je in de LE versie alleen een meetopstelling voor een bank en niet voor een auditorium opstelling. Bij het inmeten heb ik de volledige oppervlakte van de geplaatste stoelen gebruikt en dat lijkt meer op een auditorium opstelling. Als het goed is is de auditoriumopsteling wel beschikbaar in de "Full Edition". Daarnaast voert DIRAC niet alleen correcties uit in het tijddomein maar ook in het frequentiedomein. Voor het frequentiedomein houdt men de "Bruel Kjaer target curve" aan. Link: http://diracdocs.com/BruelKjaerSceltaDiffusori.pdf. en kan in de LE versie niet worden aangepast. Het gemeten frequentieverloop van de luidsprekers in de Barabara zaal laat zien dat de niet aangepaste frequentiecurve van de XTZ luidsprekers steiler afloopt en dus meer bas en minder hoog heeft. Naderhand heb ik thuis opnieuw met DIRAC ingemeten (uiteindelijk een hele ochtend in de weer geweest!) en gebruik gemaakt van tips van het Emotiva forum over plaatsing van de meetmicrofoon alsmede instellingen op de meetlaptop, windows AGC moet uit! Het resultaat klinkt thuis een heel stuk beter. Een goede balans tussen front en surround luidsprekers alsmede plaatsing van het geluid is beter. Toch wil ik uiteindelijk de Full Edition kopen om nog meer te "regelen". :)
Ik wil de mede audioclub leden bedanken dat men actief heeft meegedacht waarom het in het begin zo slecht klonk.
Een tweede reactie van Roger Schuncken
Hoi leden,
De eerste review van mijn XMC-1 surround processor is nu gepubliceerd op het internet:
http://www.stereophile.com/content/music-round-73
Interessant om te lezen dat met de standaard DIRAC LE (light edition) software de reviewer tegen hetzelfde probleem is aangelopen als ik tijdens mijn demo bij de audioclub...
My run of Dirac Live LE was not a great success: It sharply reduced the subwoofers' outputs (fig.1), and produced little change in sound for the other speakers
Met de volledige DIRAC software versie, 99$, waren zijn resultaten veel beter. (Dat kan ik onderschrijven)
The audible and measured results (fig.2) were much, much better than with my first run. My wife and I had no trouble distinguishing between the Config 1 preset (normal level and distance settings) and the Dirac Live preset (corrected but unknown level and distance settings). The Dirac preset easily sounded more smoothly balanced, with a deeper, wider soundstage, and bass that was both more powerful and better defined. It also gave voices a greater sense of presence through the slightly reticent B&Ws. Between it and the uncorrected preset there was simply no contest.
