De juli-demo was eerder altijd een "thuisblijvers"demo. De opkomst was over het algemeen iets geringer dan normaal vanwege vakanties. De laatste jaren gaat dat echter niet meer op. Zo kwamen er naar de "recorder-avond" welgeteld 27 leden opdraven, waarvoor dank. Het geeft aan dat we de avonden niet voor niets in elkaar zetten.
Zoals gezegd, was de afgelopen clubavond voorbehouden aan recorders. Gelukkig hebben we iemand in ons midden die van kinds af aan gefascineerd is door opnamemedia, dus werd Stijn gevraagd een steentje bij te dragen. Stijn is ongeveer het jongste lid, maar heeft de meeste kennis van deze materie.
Stijn begon met in het kort de geschiedenis te vertellen van muziekopnames. Begonnen met wasrollen, toen overgegaan in blanco grammofoonplaten, om via ijzerdraad-recorders te belanden in het pre-WOII tijdperk, alwaar AEG de eerste echte bandrecorder had ontwikkeld.
Hoewel er oude recorders op de tafels in ons lokaal te zien waren, was geen enkele van de eerste 3 opgesomde apparaten beschikbaar. Wat er te zien was, waren een aantal dicteerapparaten met verschillende maten tapes, een van de eerste Philips recorders, walkmans, een mooie Revox B-77 en nog wat apart spul. Er was dus een soort minimuseum opgebouwd.
Voor het vergelijk was er een andere opstelling gemaakt. De basis bestond uit een Yamaha AX-1070 versterker en een stel Tannoy Revolution R2 luidsprekers. Als bronen werde de volgedel apparaten gebruikt:
TEAC SX3300 2-track bandrecorder (38/19cm/s)
TEAC SX3300 4-track bandrecorder (19/9.5cm/s)
een 8-track machine
Pioneer CT-xxx cassettedeck
Nakamichi CR-3 cassettedeck
TEAC DR-100 MkIII portable digital recorder (24b/192kHz)
Stijn deelde tevens mee dat alle opnames puur analoog waren. Als bron had hij zijn platenspeler gebruikt.
Alleen bij de opname op de DR-100 werd gebruik gemaakt van de interne AD omzetter.
Als eerste werd er geluisterd naar de 2-track TEAC op de hoogste snelheid. Voorwaar een genot om naar te luisteren. Daarna dezelfde machine op 19cm/s. Dat was OK, maar haalde niet hetzelfde niveau. Daarna was het de beurt aan de 4-track TEAC op 19cm/s. Het was net een tikkeltje minder dan de 2-track op dezelfde snelheid, maar het ontliep zich niet veel. Echter met 9.5cm/s was het weer een stuk minder. Het klonk allemaal vlakker en emotielozer.
Daarna was de 8-track aan de beurt. Eerst werd er een 8-track cassette opgeofferd/uit elkaar gehaald om te laten zien hoe zo'n cassette met maar 1 spoel werkt. De tape wordt uit het midden van de spoel getrokken en aan de buitenkant weer opgerold. Er zit dus een oneindige tape in zo'n cassette. 8-Track wil ook zeggen dat er 8 sporen op zo'n stuk tape staan. Door de kop in het apparaat haaks op de looprichting van de band te verschuiven, kun je dus 4x2 stereosignalen opnemen en afspelen.
Klankmatig was de gebuikte speler niet erg aansprekend. Dit wil je tegenwoordig zelfs niet meer in de auto.
Als volgende werd een "standaard" Pioneer cassettedeck aan de tand gevoeld. Dit klonk relatief beter dan de 4-track op 9.5cm/s. Net iets frisser, net iets meer beleving. Vervolgens werd de cassette in de Nakamichi CR-3 gedaan. Het verschil t.o.v. de Pioneer was zeer aanzienlijk. De Nakamichi ging net iets verder dan de 2-track op 19cm/s. Het is dus toch mogelijk op zo'n smalle tape iets op te nemen waar de gemiddelde bandrecorder zijn tanden op stuk bij.
Als klapper werd kort nog iets afgespeeld op de TEAC DR-100 digitale recorder. Hier lkwam het verschil tussen puur analoog en digitaal weer duidelijk naar voren. Daar waar nagenoeg alle analoger recorders analoog klonken, was het bij de DR-100 MkIII duidelijk "digitaal" wat er uit de speakers kwam. Groter dynamisch bereik, maar kil en hard. Het vloeiende, natuurlijke van analoog was ver te zoeken. Neemt niet weg, dat de opname wel ballen had
Concluderend kan gezegd worden dat zo'n analoog opnameapparaat in veel gevallen de tand des teijds prima heeft doorstaan en nog altijd prima mee kan in een digitaal tijdperk. Sterker nog, een prima 2-track bandrecorder kan mooier spelen dan een goede draaitafel, maar ook hier ben je afhankelijk van de opnamkwaliteit.
De tijd vloog voorbij en Stijn had het lastig alles binnen de tijd af te handelen (waar hij eerst nog dacht rustig aan te moeten doen, om de avond gevuld te krijgen). Daarom Stijn, bedankt voor deze leuke en leerzame en vooral goed gevarieerde, interactieve avond.
Apparatuur en muziek:
bandrecorders:
TEAC A-3300SX en A-3300SX 2-track, tape is Basf 911
cassettedecks:
Pioneer CT-S250 en Nakamichi CR3, tapes Maxell XL-IIS en TDK D60
8-track:
Pioneer H-R88.
2 track 38cmps: Eels - Grace Kelly Blues
2 track 19cmps Art Pepper - You'd be so nice to come home to
4t 19cmps: Steely Dan - Black Cow
4t 8,5cmps: Jean Philippe Rameau - Ouverture uit Dardanus door English Baroque Soloists o.l.v. John Eliot Gardiner
Maxell XL-2 in:
Pioneer CT-S250: Hollie Cook - Milk and Honey
Nakamichi CR-3: The Gerry Mulligan Quartet - Just in Time
TDK D690 Dolby Demo: Jack Johnson - Crying Shame
