Vanavond zijn te gast Peter Reinders van PTP Audio en Bernd Hemmen van Primary Control.
Zij hebben een prachtige setup meegebracht, bestaande uit:
PTP Audio Solid9 draaitafel
Primary Control Arrow toonarm
Phono versterker
PTP Audio Blok20 geïntegreerde versterker
Von Langa Black&White open baffle luidsprekers
Peter bouwt sinds 2005 hobbymatig versterkers en platenspelers en sinds 2012 doet hij dat bedrijfsmatig vanuit zijn achtergrond als industrieel ontwerper, zie www.ptpaudio.com. Hij is tevens één van de personen achter de bekende website www.lencoheaven.net. Zijn platenspelers waren en zijn gebaseerd op de Lenco idler drive spelers van vroeger: ze zijn steeds opgebouwd met onderdelen die zijn gebaseerd op het plateau, motor, lager en tussenwiel (“idler”)van fabrikant Lenco. In de meer geavanceerde versies zorgt daarnaast een elektronische motorvoeding met een eigen frequentiegenerator voor de omschakeling van toerental (wat altijd óók nog gewoon mechanisch kan). Deze motorsturing is feitelijk een DIY project van Lencoheaven (zie link elders) en zit niet in de basisproductgroep van PTP Audio. Dat alles wordt gebouwd naar klantwens of in standaard uitvoering op een Corian plateau. Voetjes en andere wensen zijn naar smaak en portemonnee maakbaar.
Minstens zo bijzonder qua concept en uitvoering is zijn eigen PTP Audio Blok20 versterker ,op de foto’s wit en vierkant, opgebouwd rond één IC, de LM1875 chip. Uit audiofora was al bekend dat hier uitstekend klinkende versterkers mee te bouwen zijn en de een is daarin succesvoller dan de ander. Het is Peters verdienste dat zijn huidige ontwerp productie klaar is en keer op keer tot een uitstekend klinkende versterker leidt. Uitgangsvermogen, zo’n 2 x 20 Watt. Om de platenspeler te kunnen laten horen heeft Peter zijn nog in het experimentele stadium verkerende buizen-Phonotrap (op de foto’s staat hij tussen de versterker en de platenspeler in) meegebracht en aangesloten. De draaitafelbasis is tijdens deze demoavond van de tafel geïsoleerd middels 4 luchtbalg-voeten, die in combinatie met de stenen tussenplaat zorgt voor een ontkoppeling van de lage frequenties tussen 3 en 5 Hertz.
Op een buitenlandse beurs werd Peter in contact gebracht met Bernd Hemmen.
Ook Bernd zijn wortels liggen in de audio als hobby. Bernd is de bedenker en bouwer van de Primary Control toonarm. Voorwaar een stuk fijnmechanisch vakwerk waar Nederland trots op mag zijn.
Gaandeweg leidde zijn liefde voor analoge weergave tot een eigen Unipivot toonarm ontwerp: kenmerkend voor zijn toonarmontwerp zijn volgens Bernd dat het éénpunts lagering op een unieke manier is voorzien van een instelbare demping, wat leidt tot een veel stabieler ontwerp. Ook zijn in zijn toonarmen alle technische features zoals lagers, dwarskrachtcompensatie en contragewichten prachtig ingebouwd, op een technisch goed doordachte manier en uitstekend en netjes uitgevoerd. Dit was nog met name zichtbaar toen Bernd de toonarrm volledig demonteerde om hem in onderdelen in de professioneel ogende transportkoffer op te bergen. Natuurlijk is alles naar wens maakbaar, zoals het materiaal voor de toonarmbuis (carbon, titanium en diverse houtsoorten), op wens leverbaar in 9, 10 en 12 inch lengte, waarbij Bernd tevens adviseert welk element het beste bij zijn toonarm past. Het meegebrachte en op de foto’s zichtbare exemplaar is de kostbare uitvoering (die overigens optisch beschadigd terugkwam van een buitenlandse recensist), maar die uitstekend functioneerde en klonk. Tevens is een wat minder kostbare uitvoering leverbaar, zie voor meer info zijn website www.primarycontrol.nl.
Voor de weergave van het resulterende geluid werden Duitse Von Langa Black&White open baffle luidsprekers opgesteld. Dit is een voor Nederlands begrippen zeldzaam systeem: de fabrikant gebruikt hierin twee elektrisch bekrachtigde luidsprekereenheden ,dus niet met een permanente magneet, maar een elektrische magneet, die werkt op een separate gelijkstroom voeding. Het totale systeem heeft een rendement van omstreeks 96 dB/W/M. Het voordeel van dit principe is dat binnen een beperkte range de demping in de luidsprekers is aan te passen aan de in de ruimte gerealiseerde klank middels het iets opschroeven/terugnemen van de magneetkracht. Het is grappig om te zien dat elke luidsprekereenheid vier aansluitingen heeft: plus en min voor de magneetaansluiting en plus en min voor het geluid (aangesloten naar het “interne” scheidingsfilter).
Dit alles is geplaatst in een HDF Baffle met golfvormig ingefreesde voorzijde, waarbij het scheidingsfilter aan de achterzijde is weggewerkt. De mid/hoog eenheid is daarbij standaard voorzien van een hoorn-achtig voorzetstuk. Zuiver technisch gesproken: 45 - 20,000 Hz. 96 dB/1W/1m. Min. 4 Ohms.
Maar hoe klinkt dat nou?
Gedurende de hele avond staat de liefde van Peter en Bernd voor muziek centraal: moeiteloos toveren zij uit hun uitgebreide zelf meegebrachte elpee collectie muziek tevoorschijn uit elk genre, maar telkens weer niet uit de gebaande audiopaden. Zie ook de onderstaande playlist. Bij de eerste klanken “spreekt de muziek je toe” op een manier die je zelden hoort en die enige gewenning vraagt. Er is geen apart “hoog”, “midden” en “laag”, maar elke elpee weet zijn eigen klanken op een bijzonder aansprekende manier ten gehore te brengen. Bij de wat bekendere nummers blijkt het midden goed aanwezig te zijn, zich voornamelijk uitend in prachtige weergave van stemmen met veel gevoel voor de intentie van de uitvoerder. Groots, ruimtelijk, live-like zijn termen die de luisteraars bezigen.
De combinatie van enthousiasme en kennis van de ingewikkelde materie die beide heren hebben weerspiegelt zich middels draaitafel, arm, phonotrap en versterker in het hierboven beschreven geluid wat ook op diverse audiobeurzen in (m.n. buitenlandse) audiobladen zeer hoge ogen gooit. Bernd vermeldt daarbij dat ze elk in het buitenland een uitstekende reputatie hebben (m.n. Hongkong, Singapore en de VS), waar de Nederlander zich meer bij de bekendere en minder kostbare ontwerpen houdt. Hoe dan ook: leuke avond, prachtig geluid, uitstekende verhalen en mooie, met veel zorg en gevoel voor detail gemaakte apparatuur!
Prijsindicaties:
Draaitafel zonder arm, zonder element 2550 Euro (Peter)
Versterker 2250 Euro (Peter)
Arrow arm (hier gebruikt) 3300 Euro (Bernd)
Reference arm 5500 Euro (Bernd)
Luidsprekers 18.600 Euro (Wolf Von Langa).
Playlist:
Seu Jorge And Almaz: Everybody Loves The Sunshine
John Lurie: What Do You Know About Music, You’re N…
John Lurie: Strangers In The Day
Timber Timbre: Demon Host
Muddy Waters: Cold Wheater Blues
Elbow: This Blue World
Toots Thielemans: Bé Bé Créole
The Brandt Brauer Frick Ensemble: Mr. Machine
Willy DeVille: Spanish Jack
Willy DeVille: Miracle
François-Henri Hobart: Carillion De Westminster
Pink Floyd: What Do You Want From Me
Doug Macleod: Bring It On Home
Leonard Cohen: In My Secret Life
Fish: View From The Hill
