Levin Design
Ik verwachtte eigenlijk niet zoveel leden op de clubavond van 10 april. Ajax speelde immers tegen Juventus en het was lang geleden dat ze zover waren gekomen in de strijd voor de Champions Leaque. Aan de andere kant: Frank Levin en zijn charmante vrouw Kim zien we ook niet elke dag op een clubavond en zeker niet met een nieuwe luidspreker. Kennelijk waren er meer die er zo over dachten als ik en het zaaltje was stevig gevuld.
Frank Levin nam even de tijd om zichzelf, zijn vrouw en zijn bedrijf te presenteren. Frank heeft industrieel design gestudeerd en al in zijn studietijd was hij druk bezig met het ontwerpen van luidsprekers. Die werden dan thuis gedemonstreerd aan medestudenten, wat ertoe leidde dat ze snel werden overgekocht. Kim Levin klaagde dat ze daarom eigenlijk nooit lang luidsprekers in huis had. Na zijn studie heeft Frank diverse banen gehad, waaronder 3 jaar bij onze Philips in Eindhoven. Maar drie jaar omdat Philips en tal van andere audiobedrijven in Europa er toen mee ophielden: ze konden eenvoudigweg niet op tegen opkomende industrie naties als Japan. Wat er in Europa nog over is aan audio bedrijven, zijn voor het merendeel kleine High End bedrijven zoals dat van Frank en Kim https://levindesign.de/ Frank ontwerpt de producten en Kim richt zich op de publicitaire en commerciële kant. Het is een zeer hecht paar en ik kreeg sterk de indruk dat Kim haar mening over de fijntuning van producten zeker niet onder stoelen of banken steekt. Zoals je op de site kan zien heeft Levin Design in de loop van de jaren een aantal interessante producten op de markt gebracht zoals een arm voor de draaitafel, de bekende platenborstels en een zeer fraaie luidsprekerkabel. Onze voorzitter Roger is goed bevriend met Frank en Kim en heeft alle producten in huis en die kan je ook via hem betrekken. Ik had in eerste instantie eigenlijk geen hoge verwachtingen van Franks luidsprekerontwerp omdat hij een Industrieel ontwerper is en geen specifieke technische opleiding heeft om luidsprekers te bouwen. Kennelijk heeft hij zich die kennis in de loop der jaren wel eigen gemaakt. Daarbij heeft hij ook een uitmuntend gevoel om de potentie van ontwikkelingen te zien en die te incorporeren in zijn eigen producten.
De beluisterde set:
De set waar Franks luidsprekers op waren aangesloten bestond uit een CD speler van Cambridge Audio waarvan alleen het loopwerk werd gebruikt, een door Roger gemodificeerde Thorens TD 160 draaitafel met een Project Speedbox, een Linn Basik arm erop en daaronder weer een door Jan Allaerts onderhanden genomen Technics EPC100CMk4 element (kleine serie topelementen). Dat ging weer door een Pass Phono Kloon naar een Burson voorversterker met ingebouwde DAC en een tweetal monoblokken (net op de markt). Burson is trouwens afkomstig uit Australië en niet uit China, wat ik altijd dacht.
De twee luidsprekers waarom het hier ging bestonden uit een coaxiaal systeem, gemaakt uit een air motion tranformer in een breedbander die - meen ik - tot iets van 100 Hz gaan - een eigenontwikkeling van Frank Levin - en daaronder een actieve laagunit. Het rendement van de luidspreker ligt boven de 90 Db. Franks luidsprekers liggen altijd boven de 90 Db. Dan kan je volgens hem met relatief goedkope versterkers werken en ook met buizen gaat dat meestal goed (mits het impedantieverloop niet te grillig is). Kim vertelde nog dat zij geen voorstander was van een overdreven laagweergave. Dit mede omdat hun luidsprekers voor de huiskamer zijn ontworpen. In die zin werden ze door de audioclub beoordeeld in een ruimte waarvoor ze eigenlijk niet gemaakt zijn.
Luisterindrukken:
Bij het luisteren houd ik altijd de gelijkzijdige driehoek aan en dit betekende dat ik op de tweede rij zat ongeveer in het midden. Stijn, die een fervent vinyl liefhebber is, begon onmiddellijk een plaat van Paul Simon op te zetten en tegen het einde van het tweede nummer, zag ik de gezichten van Frank en Kim betrekken: het klonk duidelijk niet als bedoeld. Er werd dus overgeschakeld op CD, wat een zekere verbetering was. Maar na de pauze trok Stijn het initiatief gelukkig met vinyl weer naar zich toe. Deze keer ”another cook” zoals onze vaderlandse filosoof Louis van Gaal placht te zeggen. Ik heb zelf de door Roger gebouwde Pass phono Kloon en ik weet uit ervaring dat de over gedimensioneerde voeding even tijd nodig heeft om te “vullen”. De luidsprekers klonken nu werkelijk fantastisch: een zeer fijnzinnig geluid met een ongelooflijk coherent geluidsbeeld en het laag precies zoals ik het in ieder geval mooi vind en dus niet te zwaar aangezet maar wel erg diep (met dank aan Kim waarschijnlijk) en bovendien uitstekend geïntegreerd met de breedbander. En ook niet - zoals de Engelsen dat zeggen - met een” one note bass”, maar een laag wat prachtig gelaagd is. Nu draai ik zelf om laag in een ruimte te testen vaak het nummer “Song to the stars” van de LP Spiritchaser van Dead Can Dance. Die didgeridoo ging dieper dan ik ooit gehoord heb. Het instrument komt zeer dicht bij wat ik in het echt heb gehoord. Ik was werkelijk flabbergasted: de volgende avond heb ik hetzelfde nummer op mijn luisterzolder gespeeld en ik besloot ter plekke nieuwe luidsprekers te kopen. Achteraf viel dat geluid wel mee want ik had vergeten de verwarming op zolder aan te zetten en die metalen units van mij gaan pas leven bij ongeveer 20 graden. Een laatste compliment voor de Levin luidsprekers was dat ze behoorlijk hard konden spelen en dat dit zeker niet storend was: het klonk allemaal zo verdomd makkelijk en natuurlijk.
Conclusie:
Ik ben nog niet zo lang lid van deze club, maar de Levin Design luidsprekers behoorden toch wel tot de besten die ik beluisterd heb. Je moet er wel niet te ver van af zitten - liefst binnen de luisterdriehoek - om een optimaal resultaat te bereiken. De prijs van dit moois is €16000 als compleet systeem met de versterkers voor de laag-secties. Geheel passief kan ook. Dan staat en een prijskaartje op van €12000. Voor wie naar de High End in München gaat: Frank en Kim staan daar weer. Ze hadden (voor een waanzinnig bedrag) een luistercabine gehuurd en als ze goede aanloop hebben (weet je daar helaas nooit) zouden hun luidsprekers daar wel eens een sensatie kunnen worden.
P.S. Als je serieus interesse hebt, Frank en Kim Levin komen graag bij u thuis demonstreren
https://www.solinger-tageblatt.de/solingen/wirtschaft/freiraum-kreative-ideen-3902702.html
Playlist:
Andreas Vollenweider - Caverna Magica
Paul Simon - Peace Like A River
Paul Simon - Papa Hobo
Mantovani - Clair De Lune
Leonard Cohen - It Seemed The Better Way
Gregory Porter - Holding On
Annie Lennox - Summertime
Onbekende aria: 'Den Tag es werde Licht'
Art Pepper - You'd Be So Nice To Come Home To
Bombino - Mahegagh (What Shall I Do)
Amanda McBroom - From Time To Time
Otis Taylor - Rosa, Rosa
Bobby McFerrin - Invocation
Dead Can Dance - Songs Of The Stars
door: Charles Veg
